NGUYÊN HÙNG (tổng hợp)

Một đêm nghệ thuật đậm dấu ấn trong chuỗi “Những ngày Văn học Nghệ thuật TP. Hồ Chí Minh”

Tối 20/10/2025, sân khấu Nhà Văn hóa Thanh Niên TP. Hồ Chí Minh rực sáng trong không gian của thi ca và âm nhạc. Đó là đêm diễn đặc biệt mang tên “Giai điệu từ những vần thơ”, thuộc chuỗi chương trình “Những ngày Văn học Nghệ thuật TP.HCM”, do Sở Văn hóa và Thể thao phối hợp Hội Nhà văn TP.HCM tổ chức. 

Chương trình giới thiệu 12 ca khúc tiêu biểu trong công trình “50 năm TP.HCM – những bài thơ phổ nhạc”, tái hiện hành trình của thành phố qua nửa thế kỷ, bằng ngôn ngữ vừa lãng mạn vừa tự hào.
 

Phó giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM Nguyễn Thị Thanh Thúy phát biểu tại sự kiện. Ảnh: Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM.

Không khí rực rỡ và giao hòa cảm xúc

Ngay từ phần mở màn với “Dấu chân phía trước” (thơ Hồ Thi Ca, nhạc Phạm Minh Tuấn), khán phòng như được đưa ngược thời gian, về những năm tháng thanh xuân của thành phố mang tên Bác. 

Khán giả – từ những văn nghệ sĩ lão thành đến lớp trẻ yêu thơ, yêu nhạc – đã lấp kín hàng ghế. Mỗi tiết mục vang lên là một lần người xem hòa nhịp cùng quá khứ, hiện tại và niềm tự hào hôm nay.

Giữa sắc sáng của sân khấu và tiếng vỗ tay rộn rã, những ca khúc như “Đi trong hương tràm”, “Thành phố tình yêu và nỗi nhớ”, “Ký ức đêm trắng đồng Vĩnh Lộc”, “Mười chiếc gương soi”, “Vàm Cỏ Đông”… đã lần lượt đưa người xem đi qua các cung bậc cảm xúc: trầm hùng, lãng mạn, tha thiết, và cũng đầy suy tưởng. 

Phần dàn dựng được đánh giá công phu, tạo thành một mạch kể xuyên suốt – như một câu chuyện được kể bằng nhạc, bằng thơ, bằng ánh sáng.

Các tác giả thơ - nhạc nhận hoa từ BTC chương trình.

Chất lượng nghệ thuật: chỉn chu, trang nhã và nhiều tầng ý nghĩa

Về mặt nghệ thuật, chương trình gây ấn tượng bởi sự đầu tư kỹ lưỡng và chọn lọc tinh tế. 

NSND Nguyễn Thị Thanh Thúy, Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM, chia sẻ: “Thơ phổ nhạc là sự cộng hưởng tinh tế giữa nhà thơ và nhạc sĩ – để tác phẩm đến gần hơn với công chúng, lan tỏa giá trị nghệ thuật và nuôi dưỡng đời sống tinh thần. Những bài hát trong chương trình mang tính đại diện cho từng thời kỳ, gợi lại ký ức đẹp và khẳng định sức sống bền bỉ của văn học nghệ thuật thành phố.”

Nhà văn Trịnh Bích Ngân, Chủ tịch Hội Nhà văn TP.HCM, cũng nhấn mạnh: “Thơ được chọn phổ nhạc thường có ưu thế về ngữ âm – xương sống để triển khai khúc thức. Giai điệu dắt câu thơ đi xa, đưa ý thơ bay cao – như một mạch nguồn thẩm mỹ bền bỉ, nối quá khứ với hiện tại.”

Cách tổ chức, đạo diễn, biên đạo múa và dàn hợp xướng đều thể hiện sự chuyên nghiệp, chỉn chu, không đơn thuần minh họa mà hòa nhập vào mạch biểu cảm của từng tác phẩm. Đó là lý do khiến chương trình vừa giàu tính nghệ thuật, vừa chạm tới cảm xúc sâu kín của người xem.

Tiếp nhận: Tiếng vang từ khán phòng và lòng người

Về phương diện tiếp nhận, nhà thơ Hoài Vũ xúc động khi nghe lại “Vàm Cỏ Đông” trên sân khấu: “Tôi rất xúc động vì tác phẩm vẫn sống cùng khán giả sau hơn 60 năm”. Dù còn cảm và ho nhiều, lão nhà thơ Hoài Vũ vẫn ngồi xem cuối buổi. 

Nhà báo Phương Thảo, phóng viên Báo Tuổi trẻ, con gái nhà thơ Hoài Vũ, tâm sự với nhà văn Bích Ngân: "Trước khi đưa ba đến xem buổi biểu diễn, em cứ nghĩ cũng là chương trình ca nhạc thường thấy. Em không ngờ  đêm biểu diễn chỉn chu và hoành tráng như vậy".

Cùng chung cảm xúc ấy, nhạc sĩ – nhà thơ Trương Tuyết Mai (Giải thưởng Nhà nước về VHNT) viết trên trang cá nhân:

“Không ngại xa xôi, không ngại đêm hôm, không ngại bệnh tật… dù U.90, còn đi được là đi. Cũng hơi phân vân chút vì nếu chương trình không ra gì thì sẽ uổng phí nhiều thứ của tôi lắm. Hi hi… nhưng không sao, nếu không đi, tôi sẽ bị nhiều lý do để không yên lòng.

Tôi đã chú ý lắng nghe và quan sát diễn tiến toàn bộ chương trình. Từ nội dung tác phẩm đến nghệ thuật biểu diễn của các giọng ca đều rất đẹp, đầy đặn, sung mãn và được xử lý với một nhạc cảm tinh tế. Phần hợp xướng, hòa âm phối khí và mix nhạc cũng khá chỉn chu, hòa điệu cùng hệ thống âm thanh, ánh sáng sân khấu.

Phần múa minh họa mới đáng yêu làm sao! Nó không chỉ mang ý nghĩa minh họa đơn thuần mà còn như những vở vũ kịch thực thụ – nếu được đứng độc lập. Điệu nghệ và thần thái vô cùng cuốn hút. Từ biên đạo đến diễn viên, tôi không thấy sự dễ dãi hay qua loa nào, mà thay vào đó là một sự đầu tư nghiêm túc, chuyên nghiệp và đầy tâm huyết.

Đã rất lâu rồi tôi mới được xem một đêm ca nhạc mãn nhãn đến vậy. Một chương trình nghệ thuật chất lượng, vừa có chiều sâu ý nghĩa, vừa trang nhã và sang trọng. Tất cả đều chỉn chu, từ khâu tổ chức, đạo diễn cho đến từng diễn viên… Tôi thật sự hạnh phúc vì điều đó, bạn ạ!”.

Còn NSND Nguyễn Thị Thanh Thúy xúc động chia sẻ sau chương trình:

“Em ngồi xem và để lòng chìm đắm trong các tác phẩm, cảm nhận được vẻ đẹp của từng bài hát và vô cùng xúc động. Em nghĩ miên man rằng chúng ta có thể tiếp tục làm những đêm hòa nhạc thơ như thế này để tôn vinh tác giả, tác phẩm, chị ạ”.

 “Giai điệu từ những vần thơ” không chỉ thành công ở khía cạnh biểu diễn, mà còn khơi dậy niềm tin rằng thi ca vẫn có thể lay động công chúng bằng âm nhạc – bằng vẻ đẹp chỉn chu, chân thành và tri âm.
 

Để độc giả có cái nhìn chân thực về không khí của đêm diễn, Văn chương TPHCM xin giới thiệu videoclip tổng hợp từ những trích đoạn của chương trình do một khán giả hội viên Hội Nhà văn TPHCM quay bằng điện thoại động. Chương trình cũng được HTV ghi hình và sẽ phát sóng trong một ngày gần đây; ngay sau đó chúng tôi sẽ đăng tải giới thiệu cùng độc giả.

Dựng clip: Nguyên Hùng - Hình ảnh tư liệu: HV.

Nguồn tham khảo: SGGP, HCMCPV, HTV News, Báo Văn hóa, Znews, Văn chương TPHCM…