TIN TỨC
icon bar

Nhớ Văn Cao và chuyện chưa kể về Mùa xuân đầu tiên

Người đăng: nguyenhung
Ngày đăng: 2023-11-15 17:11:48
mail facebook google pos stwis
740 lượt xem

Nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh tác giả "Tiến quân ca" (15/11/1923 - 15/11/2023), Cánh buồm thao thức trân trọng giới thiệu bài thơ "Nhớ Văn Cao" vừa được đăng trên Tạp chí Văn nghệ TP.HCM, ca khúc "Mùa xuân đầu tiên" cùng câu chuyện về số phận hết sức đặc biệt của tác phẩm này.
 


 

NHỚ VĂN CAO
 

Trai Hải Phòng trong một đêm Hà Nội

Hồn mơ màng theo khúc Thiên Thai

Những bản tình ca như Suối Mơ mềm mại

Như khói như sương như ra đời.

 

Cung đàn xưa gọi mời đàn chim Việt

Cho làng tôi ríu rít những ngày mùa

Trường ca Sông Lô thẳng tiến về Hà Nội

Cùng triệu tim hồng hòa Tiến quân ca.

 

Một đêm đàn lạnh trên sông Huế

Càng ngẫm càng yêu khuôn mặt em

Càng thương những người trên cửa biển

Bạc đầu chờ mùa xuân đầu tiên.

 

Anh có nghe không những bài ca sống lại

Về bến xuân hát mãi không thôi?

Tự lúc nào trong âm thầm gác tối

Buồn tàn thu ám vận suốt một đời?
 

Nguyên Hùng


 



Số phận đặc biệt của "Mùa xuân đầu tiên" 


"Mùa Xuân đầu tiên" với giọng hát Thanh Thúy
 

Trong đêm thơ nhạc kỷ niệm sinh nhật nhạc sĩ Văn Cao mấy năm trước tại Hà Nội, nhà thơ - họa sĩ Văn Thao, con trai nhạc sĩ Văn Cao nói rất ít, nhưng ông khiến những người tham dự xúc động khi kể về ca khúc Mùa xuân đầu tiên - một bài hát có số phận đặc biệt của cha ông, để gạt đi những thêu dệt xung quanh bài hát này.

Họa sĩ Văn Thao kể từ sau bài hát Tiến về Hà Nội được nhạc sĩ Văn Cao sáng tác sớm hơn ngày giải phóng thủ đô 10-10-1954 tới 5 năm, khiến ông bị phê bình là "lạc quan tếu", Văn Cao đã nói với các con là sẽ không sáng tác các ca khúc cách mạng nữa. Ông tập trung vào vẽ tranh, nhưng ông vẽ tranh trừu tượng lại bị phê bình là vẽ "người dị dạng". Vậy là ông chỉ còn sáng tác nhạc không lời và làm thơ.

Tuy thế, Văn Cao không đoạn tuyệt hoàn toàn với sáng tác ca khúc như người ta vẫn hay nói trên sách báo. Văn Thao cho biết một vài lần những tin vui ở chiến trường cũng làm cha ông rất xúc động và ông đã sáng tác vài ca khúc trong kháng chiến chống Mỹ, như bài Dưới ngọn cờ giải phóng…

Đặc biệt, mùa xuân đầu tiên khi đất nước thống nhất năm 1976, trong nỗi vui tận hưởng niềm hạnh phúc giản dị, đời thường của một mùa xuân thanh bình, đặc biệt là niềm thôi thúc viết một cái gì đó để kết thúc cuộc chiến tranh mà 30 năm trước ông đã hiệu triệu mọi người bước vào cuộc chiến với ca khúc Tiến quân ca, Văn Cao đã sáng tác ca khúc Mùa xuân đầu tiên.

Bài hát được in ngay trên báo Sài Gòn Giải Phóng, nhưng nó sớm bị bỏ rơi bởi điệu valse của nó thật lạc lõng trong âm hưởng hào hùng, phơi phới tự hào chung của các ca khúc lúc bấy giờ. Chẳng nơi đâu biểu diễn hay thu âm ca khúc này.

Nhưng không rõ bằng cách nào, ngay trong năm 1976, Mùa xuân đầu tiên được in ở Liên Xô và biểu diễn ở đất nước xa xôi này. Bài hát còn được đặt lời tiếng Nga. Gia đình Văn Cao chỉ may mắn biết điều này vào những năm 1980, khi một người con của Văn Cao đến học tập tại Liên Xô báo về.

Đến cuối thập niên 1980, những nhạc phẩm tiền chiến của nhạc sĩ Văn Cao được biểu diễn trở lại, nhưng cũng chưa nơi đâu hát hay thu âm ca khúc Mùa xuân đầu tiên với những ca từ tha thiết yêu thương: "Từ đây người biết quê người. Từ đây người biết thương người...".

Năm 1991, khi Nguyễn Thụy Kha làm một phim video ca nhạc về cuộc đời Văn Cao, trong cảnh Văn Cao về quê Nam Định, ông lồng bài hát Mùa xuân đầu tiên vào một đoạn dài, thì lần đầu tiên ca khúc này do ca sĩ Quốc Đông thu âm mới được phổ biến tới công chúng.

Năm 1993, lần đầu tiên ca khúc được ca sĩ biểu diễn trước khán giả trong một đêm nhạc Văn Cao tại Cung văn hóa Thanh niên Hà Nội.

Nhưng bài hát chỉ thật sự được "bừng sáng" nhờ giọng hát ca sĩ Thanh Thúy năm 1995, trong bộ phim ca nhạc Văn Cao - Buổi sáng có trong sự thật do đạo diễn Đinh Anh Dũng làm sau khi nhạc sĩ đã qua đời.

(Theo https://tuoitre.vn/)

Bình luận

Để lại comment

Bài viết liên quan

Xem thêm
Ủ ngọt cho nhau | thơ Nguyên Hùng
Tia nắng mồ côi đã ửng hồng hương sắc/ Và môi em thắm lại những nụ cười.
Xem thêm
Chùm thơ ký họa chân dung nhà thơ - nhà giáo
Các ký họa chân dung các nhà giáo nhà thơ: Đặng Nguyệt Anh, Nguyễn Thị Ánh Huỳnh, Võ Kim Liên, Huệ Triệu, Trần Kim Dung, Triệu Kim Loan
Xem thêm
Những vầng trăng của ông – Chùm thơ & hình ảnh
Chùm thơ đăng báo Giáo dục & Thời đại; Clip hình ảnh Ngũ Long cháu gái
Xem thêm
3 bài thơ ngắn và một lời bình
Chùm 3 bài thơ Truông Bồn, Vờ Tết, Hình như tôi đã...
Xem thêm
Thơ lên webstie sau ngày Phụ nữ Việt Nam 20-10
Thơ tặng 2 nữ nhà thơ: Nguyễn Bính Hồng Cầu và Trần Mai Hường
Xem thêm
Chùm thơ Nguyên Hùng dịch từ tiếng Nga
Chùm thơ của Raxul Gamzatov, Rozhdestvensky Robert và Solomon Fogelson
Xem thêm
Monh manh cánh buồm & Bên cầu nhớ cha
Thơ đăng Tạp chí Thương mại Hàng Hải số Kỷ niệm 30 năm thành lập Hiệp hội Cảng biển Việt Nam
Xem thêm
Võ Miên Trường vén chiều thắp nắng
Tặng nhà thơ Võ Miên Trường nhân dịp ra mắt tập thơ Lục bát chân mây
Xem thêm
Nhìn thì có vẻ cũng sang | Thù tạc lục bát
Xướng họa thơ lục bát Nguyễn Minh Tâm - Nguyên Hùng
Xem thêm
Bí tứ bí vần
Chùm thơ ngắn 2 bài: Bí thư thăm nhà; Cụ Nghị Quế thăm nhà
Xem thêm
Tóc bạc trắng đầu còn trẻ dại
Tóc bạc trắng đầu còn trẻ dại/ Ước gì níu lại tháng ngày qua!
Xem thêm
Máu xương đồng đội, thịt da hóa trầm | Chùm thơ tri ân các anh hùng, liệt sĩ
Chùm thơ về Ngã ba Đồng Lộc, Truông Bồn, Nghĩa trang Trường Sơn, Nghĩa trang Hàng Dương...
Xem thêm
Gặp lại | Thơ Nguyên Hùng – Nhạc Vĩnh Phúc
Xin cám ơn số phận cho mình gặp lại nhau
Xem thêm
Chùm thơ về bóng đá của Nguyên Hùng
Nhân dịp này, Cánh buồm thao thức xin giới thiệu chùm thơ nhật ký bóng đá vừa tìm lại được trên trang FB Nguyên Hùng.
Xem thêm
Chùm ký họa 6 nhà văn, nhà thơ làm báo
Ngô Vĩnh Bình, Nguyễn Quang Thiều, Văn Công Hùng, Lê Thiếu Nhơn, Bùi Anh Tấn, Lại Văn Long
Xem thêm
Đau nào hơn mất niềm tin | Chùm thơ Nguyên Hùng
Đau nào hơn mất niềm tin/ Trăm ngàn lời hứa ném chìm ao sâu
Xem thêm
Chùm thơ về bòng – bưởi
Chùm thơ Nguyên Hùng, Khánh Vân, Hoàng Xuyên
Xem thêm
Thơ tháng Năm trên Tạp chí Diễn Đàn Văn Nghệ Việt Nam
Chùm thơ: Võ Tướng quân; Đến với biển Phú Yên
Xem thêm
Nhớ về một người bạn đồng môn
3 bài thơ tiễn Xuân Tình và những khoảnh khắc kỷ niệm với người bạn đồng môn.
Xem thêm