NGUYÊN HÙNG

(Bài cảm nhận được nhà thơ Minh Hạnh đọc tại buổi ra mắt sách)

Với tiêu đề giàu ẩn dụ, Lời ru bão giông của Trần Hóa không chỉ là một tập thơ, mà là bản hòa tấu của ký ức, trải nghiệm và những suy ngẫm về đời sống. Tựa như chính cuộc đời tác giả – người lính trở về từ chiến trường, dấn thân thương trường và gặp lại mình trong câu chữ – tập thơ là giao thoa giữa khắc nghiệt “bão giông” và lời vỗ về “lời ru”.

Nhà thơ Minh Hạnh đọc bài viết tại buổi ra mắt sách "Lời ru bão giông"

Đây là tập thơ tiếp nối mạch sáng tác đã định hình ở Trần Hóa: một giọng thơ bước ra từ cả chiến trường, thương trường và đời thường, mang theo chất liệu sống thấm đẫm trải nghiệm. Có thể xem đây như một “kho tư liệu cảm xúc” rộng, bao quát nhiều đề tài: chiến tranh – đồng đội; tình yêu – tình bạn; quê hương – mẹ; thiên nhiên – đất nước; thế sự – nhân sinh; xen kẽ những khoảnh khắc trữ tình và hóm hỉnh đời thường. Ở mảng tưởng niệm tri ân, những bài như Chỗ bạn tôi nằm, Tìm bạn, Mẹ và chiều nghĩa trang chan chứa tình đồng đội; mảng tình yêu trải từ lãng mạn hồn nhiên (Ghẹo đò, Nhành bưởi trắng) đến xót xa, bao dung (Chỉ cần em hạnh phúc, Xót xa). Đề tài thế sự – xã hội hiện rõ trong Hai đứa bé, Thành phố tôi yêu, Lời ru bão giông… với cái nhìn nhân hậu, trắc ẩn.

Từ “bão giông” chiến trường đến thương trường

Trần Hóa không chỉ là người lính trải qua chiến tranh, mà còn là người chứng kiến những biến động của thời hậu chiến. Trong thơ ông, “bão giông” không chỉ là bom đạn, mà còn là những giông tố của đời thường.

Trong tập thơ, người đọc dễ gặp những hoài niệm về quá khứ hào hùng, được kể bằng giọng điệu chân thành, không tô vẽ. Sự khốc liệt không hiện lên bằng cảnh máu lửa, mà bằng nỗi đau âm ỉ của người ở lại, bằng tiếc thương dành cho đồng đội đã ngã xuống:

“Còn mãi trong tôi một nỗi niềm sâu thẳm
Chỗ khúc sông nào V. nằm lại bạn ơi
Xin những con thuyền qua đó nhẹ tay bơi”

Chất “bão giông” cũng hiện diện trong những bài viết về thương trường và thách thức đời sống hiện đại: con người tất tả trong vòng xoáy cơm áo, những câu hỏi triết lý về giá trị sống vang lên. Tác giả ghi nhận hậu quả thiên tai – đại dịch bằng thứ hiện thực không lên gân: “Bão quét tất cả đi qua còn nỗi đau ở lại…”, “Tấm ga nào che phủ mặt em tôi…”, để từ đó, tình người trở thành điểm tựa.

Lời ru của một tấm lòng nhân ái

Nếu “bão giông” là mất mát, thì “lời ru” là vỗ về, là niềm tin. Tập thơ không đứng ngoài biến cố, mà hướng về nỗi đau nghèo khó của tha nhân, khơi gợi nội lực nơi con người:

“Lời ru Ngoại thấm ân tình
Nhịp đâu ai oán thình lình bão giông
Thôi con nín lại trong lòng
Bật ra nội lực đi trong cuộc đời”

Tình yêu trong thơ Trần Hóa vượt lên chiếm hữu, thành hiến dâng vô điều kiện – chỉ mong người thương bình yên: “Chấp nhận xa nhau – cũng nghĩa yêu em… Trên tất cả, chỉ cần em hạnh phúc”.

Những bài viết về thiên tai, dịch bệnh cho thấy sự đồng cảm sâu sắc. Trần Hóa không quan sát từ xa, mà hòa vào thân phận con người, để cất lên tiếng nói nhân sinh: “Quán trọ trần gian muôn khách đến… Dẫu trăm năm cũng hữu hạn một đời”.

Thơ giản dị, chân thành mà sâu

Trần Hóa đến với thơ bằng một “tâm thế riêng”: không cầu kỳ, không gò ép niêm luật. Ngôn ngữ mộc mạc, giàu sức gợi; sự chân thật “gan ruột” tạo nên sức lay động. Thơ Trần Hóa không chỉ giản dị về ngôn từ mà còn giàu nhạc tính, như một lời ru thấm vào lòng người đọc và đây cũng là điểm mạnh của anh: “Bão quét tất cả đi qua còn nỗi đau ở lại”; “Quán trọ trần gian muôn khách đến… Cát bụi sẽ quay về cát bụi”; “Giật mình mái tóc hôm nay / Dài ra tuổi tác ngắn ngày xuân xanh”; ‘Thôi con nín lại trong lòng / Bật ra nội lực đi trong cuộc đời”… – những liên tưởng mở rộng biên độ cảm xúc.

Thay lời kết

Lời ru bão giông là một tập thơ đáng trân trọng của một người lính từng bước qua chiến tranh, đây không chỉ là ký ức cá nhân mà còn là tiếng lòng của một thế hệ. Với sự pha trộn giữa “chất lính” kiên cường và “chất đời” bao dung, Trần Hóa mang đến thi phẩm vừa thời sự, vừa triết lý; vừa ngoái nhìn quá khứ, vừa hướng tới ngày mai. Sau mọi bão giông, điều còn lại là tình người – là lời ru ấm áp cất lên từ trái tim luôn trăn trở và yêu thương.

Lời ru bão giông giàu nhiệt huyết, đa sắc, đậm nhân sinh, phản chiếu chân dung sáng tạo của Trần Hóa: một người làm thơ từ trải nghiệm sâu dày, yêu thương con người – quê hương, không ngại mở rộng đề tài. Nếu trong những tập sau, Trần Hóa tiếp tục tinh lọc ngôn từ và ý tứ, thơ anh sẽ càng thêm sâu sắc, để lại dấu ấn lâu bền hơn nữa trong lòng độc giả.