Đang học đại học năm thứ nhất, Hồ Thế Hà nhập ngũ. Và những bài thơ đầu tiên của anh xuất hiện trên các bản tin của Quân khu 9 với tư cách chiến sĩ. Hoàn thành nghĩa vụ quân sự, anh trở về Trường Đại học Tổng hợp Huế học tiếp đại học rồi được giữ lại làm giảng viên.
Thơ anh ban đầu thủ thỉ, nhẹ nhàng và đắm đuối hợp với lứa bạn đọc sinh viên, nhưng sau này, càng ngày anh càng thiên về hướng nghĩ, nghĩ sâu và chín, dạng như: “Vẫn một lộ trình/ Sao dài lúc đi/ Sao ngắn lúc về/ Hỏi độ nghiêng trái đất/ Hỏi vòng quay mặt trời/ Sẽ biết!”.
Anh là người làm việc nghiêm túc, liên tục. Đến chính mình nhiều lúc, anh cũng không nhớ mình đã có bao nhiêu đầu sách, từ thơ tới nghiên cứu và phê bình. Nhờ là giảng viên đại học, hướng dẫn, phản biện nhiều luận án thạc sĩ, tiến sĩ nên anh có rất đông học trò đồng thời là bạn đọc. Những bạn đọc đồng nghiệp ấy cũng là thử thách với người viết như anh.
Là bạn bè lâu năm, có lần, tôi bày tỏ sự băn khoăn có khi nào anh làm thơ thì nó giống phê bình và khi viết phê bình thì thành nghiên cứu, còn nghiên cứu lại lai lai thơ không, anh vặc lại: Thì cũng như ông vừa làm thơ vừa viết báo đấy thôi, vấn đề là mình tỉnh tới đâu. Nhưng mà, tôi thấy anh luôn đắm say thi sĩ. Thì biết làm sao, cái “nòi thi sĩ” nó thế, gặp nhau, việc đầu tiên anh hỏi thăm sức khỏe và việc thứ hai, không thể khác, là đọc thơ.
Quê gốc ở Bình Định, ra trường anh ở lại Huế lập nghiệp tới giờ. Anh từng là Ủy viên Hội đồng lý luận phê bình Hội Nhà văn Việt Nam, đã xuất bản 23 đầu sách.
Nhà thơ Văn Công Hùng chọn và giới thiệu.
Linh cảm
Không linh cảm, chỉ là mơ
Chú dế hát bài ca từ đất
Phía triền đê vầng trăng khuyết
Đêm ngủ muộn năm canh vẫn chờ.
Thức một miền quê cổ tích
Sao vắng một điệu ca dao
Vườn trầu, hàng cau xưa có đôi
Nay ai áo vàng lặng lẽ.
Phía bến sông con thuyền neo
Bông lựu thắp một trời buốt nhắc
Hoa bưởi thơm sang tận cầu ao
Gió lỡ lời thề hẹn ước.
Thôi thì nằm thương với cỏ
Trắng trong cùng hoa dã quỳ
Nghiêng rót một niềm linh cảm
Đành thôi, tình kịp chia ly.
Những câu hỏi
Không thể áp trái tim mình trên mặt biển
Khi biển không một giây phút bình yên
Không thể áp vành tai mình trên mặt đất
Khi mặt đất hỗn tạp những tiếng động.
Tôi đành áp nỗi thao thức vào giấc mơ
Trong mơ bật lên thành tiếng
Tiếng của vô thức hiện về
Nghe như chính âm thanh của mình
Từ tiền kiếp, từ cõi vô minh.
Âm thanh ấy có nhiều câu hỏi
Con người là gì?
Tình yêu là gì?
Nhân ái là gì?
Độc ác là gì?
Làm sao để được khóc?
Làm sao để được buồn?
Và nhiều câu hỏi đứt nối nữa
Tôi không sao nhớ hết…
Tôi mệt lả trong giấc ngủ
Những âm thanh ấy tiếp tục quẫy đạp
Tôi vùng dậy
Chạy trốn những câu hỏi…
Minh họa: Huyền Trang
Mẹ
Ấy là âm thanh của mẹ
Khản đặc gọi con trong nỗi nhớ
Trong tiếng nấc
Tình yêu sơ sinh muộn sầu!
Có cách chi để an ủi mẹ
Dù chỉ một lời dịu ngọt
Dù chỉ nhổ một sợi tóc sâu
Một đường kim vụng về khi mắt mẹ đã về chiều
Ôi dáng ngồi bào thai tuổi 90 của mẹ!
Hoàng hôn sương móc của đời
Mẹ đã gom nhặt và gìn giữ
Không phải cho mình
Cho những gì còn-mất
Cho niềm tin không hề lụi tắt!
Đừng làm mẹ tủi buồn
Tình yêu sơ sinh muộn sầu
Còn đây trong hắt hiu đời mẹ!