Điện về đổi thay cuộc sống

Ai đã từng sống ở vùng sâu, vùng xa trước đây chắc hẳn vẫn nhớ những đêm tối mịt mùng, ánh đèn dầu leo lét trong căn nhà lá. Nhưng rồi, điện đã về. Những bóng đèn sáng rực trong từng ngôi nhà, những chiếc quạt quay đều xua đi cái nóng oi bức, những chiếc tivi nhỏ mang cả thế giới đến với bà con vùng xa. Điện không chỉ là ánh sáng, mà còn là nhịp sống, là sự thay đổi từng ngày của quê hương.

Ở Phú Quốc, bao thế hệ người dân đã quen với cảnh "trời tối là đi ngủ". Nhưng rồi, một ngày nọ, đường dây vượt biển vươn ra đảo ngọc. Điện về, khách du lịch nườm nượp, các khu resort mọc lên, đời sống người dân chuyển mình mạnh mẽ. Một người dân trên đảo chia sẻ: "Ngày trước, điện lúc có lúc không, làm ăn khó lắm. Giờ thì nhà nào cũng có điện 24/24, con cái học hành thuận lợi, công việc buôn bán phát triển hơn hẳn".

Còn nhớ những năm đầu đổi mới, cảnh mất điện luân phiên từng là nỗi ám ảnh. Nhà máy dệt ở khu công nghiệp Biên Hòa đang chạy bỗng nhiên ngừng vì mất điện, công nhân ngồi chờ, máy móc đình trệ. Nhưng giờ đây, hệ thống nguồn điện được đầu tư mạnh mẽ, các đường dây 500kV Bắc - Nam nối tiếp nhau ra đời và vận hành ổn định, đảm bảo nguồn cung liên tục. Những nhà máy công nghệ cao, khu công nghiệp sản xuất xuất khẩu mọc lên san sát, để miền Nam trở thành đầu tàu kinh tế của cả nước.

Nông nghiệp cũng thay đổi theo dòng điện. Những cánh đồng lúa ở Đồng Tháp mà tôi đến từng phụ thuộc vào trời mưa, giờ đây có điện bơm nước chủ động. Còn tại Bạc Liêu, những trại nuôi tôm ngày trước phải chạy máy nổ, nay đã có nguồn điện ổn định, giúp tiết kiệm chi phí, tăng năng suất. Một nông dân chia sẻ: "Nuôi tôm mà không có điện thì thua. Nay điện khỏe, quạt nước chạy suốt, tôm lớn nhanh, lời nhiều hơn hẳn".
 

50 năm - một hành trình đáng tự hào

Khi nhắc đến những công trình mang dấu ấn lịch sử của ngành điện miền Nam, không thể không nhắc đến thủy điện Trị An. Đây là nhà máy thủy điện lớn đầu tiên được xây dựng sau ngày đất nước thống nhất, là kết tinh của tinh thần đoàn kết toàn dân và sự giúp đỡ chí tình từ Liên Xô.

Những năm 1980, đất nước còn muôn vàn khó khăn, nhưng hàng nghìn kỹ sư, công nhân Việt Nam và chuyên gia Liên Xô đã cùng nhau vượt qua gian khổ, biến dòng chảy sông Đồng Nai thành nguồn điện dồi dào cho miền Nam. Một cựu kỹ sư từng tham gia công trình kể lại: "Ngày đó, chúng tôi sống trong những lán trại đơn sơ, ăn cơm hẩm, ngủ trên nền đất, nhưng ai cũng hăng say làm việc. Các chuyên gia Liên Xô tận tâm hướng dẫn, không quản ngày đêm. Có những lúc trời mưa, cả công trường lầy lội, nhưng không ai nản chí".

Từ sau thủy điện Trị An, ngành điện miền Nam không ngừng mở rộng nguồn phát điện và mạng lưới để đáp ứng nhu cầu tăng trưởng của khu vực và đất nước. Ở Tây Nguyên, Bình Thuận, Bạc Liêu và nhiều nơi khác, các dự án điện mặt trời, điện gió quy mô lớn đã và đang trở thành biểu tượng của sự chuyển dịch sang nguồn năng lượng tái tạo. Những cánh quạt gió khổng lồ vươn lên giữa biển trời Bạc Liêu, những tấm pin mặt trời trải dài trên các cánh đồng Tây Nguyên không chỉ cung cấp nguồn điện sạch, mà còn thể hiện tầm nhìn dài hạn của ngành điện Việt Nam trong xu thế phát triển bền vững.

Không chỉ thế, ngành điện còn tiên phong trong ứng dụng công nghệ. Công tơ điện tử thay thế công tơ cơ, khách hàng có thể theo dõi mức tiêu thụ qua điện thoại. Trung tâm điều khiển từ xa giúp giám sát hệ thống điện trên toàn khu vực, giảm thiểu sự cố, nâng cao hiệu suất. Những trạm biến áp không người trực, lưới điện thông minh giúp ngành điện vận hành hiệu quả hơn bao giờ hết. Tại TP.HCM từ năm 2020, ngành điện đã ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong giám sát lưới điện, nhanh chóng phát hiện và khắc phục sự cố.

Cánh đồng điện gió trên đất liền ở tỉnh Bạc Liêu - Ảnh: Phan Thanh Cường.

Đằng sau những con số về sản lượng điện, những công trình đồ sộ là những con người tận tụy với nghề. Những công nhân trèo cột giữa trưa nắng, những kỹ sư thức trắng đêm khi có sự cố, những cán bộ miệt mài đưa điện về vùng sâu, vùng xa. Họ là những người giữ ánh sáng cho cuộc sống. Một kỹ sư từng tham gia kéo điện ra xã đảo Lý Sơn kể: "Để có được ánh điện hôm nay, chúng tôi đã băng rừng, vượt biển, làm việc trong điều kiện khắc nghiệt. Nhưng khi nhìn thấy ánh đèn sáng lên trên đảo, mọi mệt mỏi đều tan biến".

Nhìn lại 50 năm qua, có thể thấy ngành điện miền Nam đã đi một chặng đường dài, từ những ngày đầu thiếu thốn đến một hệ thống hiện đại, vững mạnh. Nhưng chặng đường phía trước vẫn còn nhiều thách thức. Làm sao để phát triển nguồn điện bền vững? Làm sao để nâng cao hiệu quả và dịch vụ khách hàng? Làm sao để bắt kịp cuộc cách mạng năng lượng tái tạo?

Dẫu thế, với nền tảng đã có, với những con người tận tâm, với khát vọng không ngừng vươn lên, ngành Điện miền Nam sẽ tiếp tục tỏa sáng, đồng hành cùng sự phát triển của đất nước, như ánh đèn không bao giờ tắt trong trái tim những người đã, đang và sẽ cống hiến cho ngành điện.

50 năm hành trình đáng tự hào - hành trình ánh sáng. Và ánh sáng ấy sẽ còn tiếp tục lan tỏa…

Nguồn: Báo Thanh Niên - Bài dự thi "Ngành điện miền Nam - 50 năm thắp sáng niềm tin"