- Ngôn ngữ-Lý luận - Phê bình
- “Chữ gọi mùa trăng” – Khúc tri âm dịu dàng của một tâm hồn nữ tính
“Chữ gọi mùa trăng” – Khúc tri âm dịu dàng của một tâm hồn nữ tính
Sáng 23/9/2025, Nhóm “Bạn văn & Miền chữ” ra mắt tập thơ "Chữ gọi mùa trăng" của Triệu Kim Loan – một thành viên tích cực của Nhóm. Cánh buốm thao thức xin giới thiệu đôi cảm nhận ngắn cùng chùm thơ rút ngẫu nhiên từ tập thơ, như một lời mời bạn đọc cùng đồng hành với hành trình thi ca dịu dàng và giàu khát vọng này.
NGUYÊN HÙNG
Tập thơ “Chữ gọi mùa trăng” của Triệu Kim Loan là thế giới nội tâm phong phú, đa chiều của một tâm hồn phụ nữ đầy trải nghiệm. Ở đó, người đọc bắt gặp hành trình đi qua muôn vàn cung bậc cảm xúc: từ tình yêu, nỗi nhớ, đến những suy tư về thân phận, nghề giáo, quê hương và lịch sử. Thơ của chị không chú trọng vào sự cách tân hình thức, mà tìm vẻ đẹp mới mẻ ngay trong chính con chữ – nơi chữ trở thành tri âm, thành điểm tựa để đối thoại với cuộc đời. Và ở đó, trăng hiện lên như một biểu tượng xuyên suốt: tinh khiết, thủy chung, và đôi khi cô đơn, phản chiếu một tâm hồn đầy khát vọng sống.
Tình yêu và nỗi nhớ trong thơ Triệu Kim Loan thường dịu dàng, sâu lắng. Những bài như “Lỗi hẹn”, “Nụ nhớ”, “Hoài niệm biển” đưa ta vào không gian mênh mang của cảm xúc – không ồn ài, mà day dứt, lặng lẽ nhưng ngân vang bền bỉ. Khi viết về thân phận người phụ nữ, như trong “Thương em” hay “Trớ trêu”, thơ chị thể hiện sự thấu hiểu và cảm thông sâu sắc với những số phận chịu đựng mà vẫn kiên cường. Cái nhìn nhân hậu, không phán xét, khiến mỗi câu thơ mang sức nặng của lòng trắc ẩn.
Với nghề giáo và ký ức tuổi trẻ, chị viết bằng tất cả sự chân thành và trân trọng. Những kỷ niệm về bảng đen, phấn trắng, học trò, thi cử hiện lên sống động và đầy xúc cảm trong các bài như “Góc buồn”, “Giấu đêm”, “Góc nhớ”… Chúng không chỉ là hồi ức đẹp, mà còn là lời tự sự về một quãng đời ý nghĩa, nơi cô giáo và nhà thơ hòa làm một.
Khi hướng ngòi bút về quê hương và hiện thực xã hội, thơ Triệu Kim Loan mang hơi thở phóng sự, đầy ám ảnh. “Nghẹn ngào đêm”, “Mắt bão”, “Làng Nủ”… không đơn giản là thơ, đó là những bức tranh hiện thực về thiên tai, mất mát, về những mảnh đời éo le sau cơn bão lũ. Còn khi chạm đến đề tài chiến tranh và Tổ quốc, thơ chị trở nên xúc động mạnh mẽ. Những bài viết về Trường Sơn, Điện Biên, Côn Đảo, hay nghĩa trang liệt sĩ như “Tìm em ngày thống nhất”, “Mẹ cầu hương linh”, “Những người nằm lại đồi A1”… vừa là tiếng lòng tri ân, vừa như lời nhắc nhớ thiêng liêng về lịch sử.
Về nghệ thuật, ngôn ngữ thơ Triệu Kim Loan mềm mại, giàu hình ảnh, vừa như độc thoại nội tâm, lại vừa tựa phóng sự đầy chất thơ. Các biểu tượng như trăng, biển, mưa, hoa… xuất hiện lặp lại, trở thành sợi chỉ đỏ kết nối cảm xúc và ý tưởng xuyên suốt tập thơ. Giọng thơ nhẹ nhàng, nữ tính, luôn hướng đến sự sẻ chia và nâng đỡ dù viết về bất kỳ đề tài nào.
Có thể nói, “Chữ gọi mùa trăng” là một tập thơ chín muồi trong cảm xúc và tư tưởng. Triệu Kim Loan đã vượt ra ngoài khuôn mẫu của một nhà giáo để tìm đến giọng thơ riêng: trí tuệ, sâu sắc, mà vẫn gần gũi, chan chứa yêu thương. Thơ chị không chỉ để đọc, mà còn để lắng nghe, để suy ngẫm về những phận người, về tình yêu và quê hương. Nhẹ nhàng nhưng không yếu mềm, nữ tính mà vẫn đậm tinh thần nhân ái và trách nhiệm – đó chính là sức hút riêng của thơ Triệu Kim Loan.
CHÙM THƠ RÚT TỪ TẬP “CHỮ GỌI MÙA TRĂNG”
Chữ gọi mùa trăng
Những ký tự dắt tay nhau đi về phía hoàng hôn. Tím chân trời là một màu chung thủy. Em và chữ đã thương nhau như thế. Cứ luân phiên thắp nến giữa mây ngàn.
Dưới cọ mềm em giấu khát vọng xanh. Bên núi đồi trập trùng miền trung du đất Tổ. Những cơn sóng cuộc người cứ xô rồi vỡ. Em neo thầm mắt gió tự mình xanh.
Ngước lên trời cao giữa đêm đợi bình minh. Muôn ngàn vì sao không vì ai cứ sáng. Em đã gieo cạn yêu thương lên cánh đồng gió chướng. Mầm thương yêu lại xanh mướt như đời.
Chữ đã gọi mùa trăng về thơm lựng trên môi. Từng chùm âm thanh dịu dàng như lá. Em gói chữ vào nụ sen vừa mở. Độc thoại riêng mình trong ánh trăng thanh.
Hoài niệm biển
Chiều buông ôm tím vào lòng
Nhạt màu vệt nắng còn vòng lối thương
Ngác ngơ còng gió đợi sương
Sóng xa cuốn những con đường mờ chân
Nhóm bình minh lúc phân thân
Vòng tay người quấn những chần chừ em
Mình xây cổ tích nhiều đêm
Trăng là nhân chứng cùng em dịu dàng...
Trăng giờ vẫn sáng mênh mang
Lời xưa ai hẹn gió hoang hoải chờ
Ai người có lỗi – Ai mơ?
Dấu son năm tháng có mờ trong nhau?
Giấu đêm
Cạn chiều đáo hạn trả vay
Cầm chừng ngân khố vẫn loay hoay buồn
Dãi dầu nắng hạn mưa tuôn
Ngược dòng phiêu bạt suối nguồn mẹ cha
Giấc đêm trở lại quê nhà
Xoan vừa chạm ngõ tháng ba hội làng
Lí lơi câu ghẹo bên đàng
Lá răm lúng liếng bước sang vườn trầu
Hương thầm e ấp từ lâu
Đò giang hụt chuyến sông sâu lỡ làng
Chợ đời đen bạc phũ phàng
Một tôi vẫn đợi trăng vàng. Một tôi...
Góc buồn
Tôi vừa va phải góc buồn
Cả đêm đợi nắng mà thương nỗi mình
Bao ngày như lá gọi xanh
Mái chèo đã mỏi tròng trành thuyền trôi...
Hàng cây phượng chớm đỏ rồi
Còn trang giáo án có ngoài nhớ quên
Còn bao đêm thức với đèn
Vẫn vâng với chữ thuận duyên, thưa trời
Tôi giờ như đã nhạt tôi...
Bảng đen đang vẽ những lời phân vân...
Mơ một ngày nắng hát
Hoàng hôn vừa góa bụa
Đêm đã trở mình say
Cuối chân trời khuất lấp
Ám ảnh một đời mây
Bay qua miền cổ tích
Gặp sóng trắng bạc đầu
Mắt thủy tinh lấp lánh
Chăn gối còn chưa nhau
Câu thơ em mắc cạn
Giằng co giữa lở bồi
Trái tim vừa thấm buốt
Có còn nguyên bồi hồi?
Tình như mùa đang nụ
Thêu thùa ký ức thơm
Khúc hoan ca của gió
Cứ vương hoài mắt môi
Mơ một ngày nắng hát
Thảo nguyên xanh trổ hoa
Trầu xanh và vôi trắng
Gọi tên ai - ngọc ngà...
TRIỆU KIM LOAN